Czym jest i jak działa zawór zwrotny?
Co to jest zawór zwrotny i jak jest zbudowany?
W każdej instalacji wykorzystującej ciśnienie, w tym ciśnienie wody, niezbędny jest zawór zwrotny. Co to jest? W najprostszych słowach to element, który odpowiada za ustalenie jednego kierunku przepływu cieczy albo innego medium i zapobiega jego odwrotnemu biegowi. Tym samym chroni konkretne urządzenie albo system przed uszkodzeniem czy awarią i zapewnia bezpieczeństwo użytkowania. Szczególnie dobrze widać to w pompach hydroforowych, w których specjalne zawory chronią sprzęt także wtedy, kiedy jest wyłączony, zapobiegając przed cofaniem się wody.
Jeśli wiesz już, co to jest zawór zwrotny, warto poznać jego przybliżoną budowę. Niezależnie od rodzaju, każdy będzie składał się z analogicznych elementów, takich jak korpus, wewnątrz którego znajduje się tłoczek, siłownik oraz uszczelnienie.
Najczęstsze miejsca zastosowania zaworu zwrotnego
Wielu użytkowników instalacji wodnych zastanawia się, czy zawór zwrotny jest konieczny w instalacji. Wystarczy rzucić okiem na normy PN-EN 1717 i PN-EN 806-5, które mówią, że zawory zwrotne w instalacji CO są niezbędne, by zapobiegać przepływom wstecznym.
Zawór zwrotny z powodzeniem wykorzystuje się w systemach hydraulicznych, centralnym ogrzewaniu czy instalacjach wykorzystujących do działania sprężone powietrze, a także w sprzętach typowo ogrodowych, jak zbiorniki hydroforowe czy studnie głębinowe. Sprawdza się doskonale do pompowania wody użytkowej ze studni do domów czy ze zbiorników retencyjnych albo głębszych basenów.
Nie tylko budowa zaworu zwrotnego, ale również jego działanie jest bardzo proste. Równie niewiele kłopotu sprawia zamontowanie elementu w konkretnych urządzeniach czy systemach, np. w pompach hydroforowych. Więcej informacji na temat kwestii montażowych zawarliśmy w osobnym wpisie: Jak podłączyć zawór zwrotny do hydroforu?
Sposoby wykorzystania zaworów zwrotnych w ogrodach
Wiedząc już więcej na temat zaworów zwrotnych – co to jest i jak działają – można lepiej wyobrazić je sobie w praktyce. W ogrodach najczęściej można znaleźć je jako element budowy popularnych pomp hydroforowych stosowanych do wydobywania wody ze studni głębinowych, zbiorników retencyjnych, basenów, a nawet z zalanych piwnic i kanałów samochodowych, jeśli zachodzi taka potrzeba.
Konkretny sposób wykorzystania zaworów zwrotnych będzie zależeć od ich przeznaczenia oraz od trzech najważniejszych kwestii, a mianowicie:
• ich wielkości,
• medium, z jakim mają styczność (mogą blokować dopływ wody, czy powietrza i ciśnienia roboczego),
• średnicy rurociągu w przypadku instalacji oraz pozostałych elementów urządzeń, w których mają zostać zamontowane.
Jakie są rodzaje zaworów zwrotnych?
W zależności od miejsca i sposobu zastosowania, na rynku możesz znaleźć kilka różnych rodzajów zaworów zwrotnych. Można je podzielić ze względu na wygląd elementu odpowiedzialnego za regulowanie przepływu medium na:
• zawory sprężynowe,
• zawory grawitacyjne.
Istnieje także podział uwzględniający dokładny sposób działania, gdzie wyróżniamy:
• zawory z obciążeniem,
• zawory bez obciążenia.
Jeśli potrzebujesz dokupić zawór zwrotny osobno, w naszym sklepie znajdziesz różne propozycje w kategorii akcesoria.
Prosty montaż zaworów zwrotnych
Sam montaż zwykle nie sprawia większego kłopotu. Zawór w większości przypadków umieszcza się bezpośrednio za pompą urządzenia, z jakim ma współpracować. Aby uniknąć awarii, trzeba przestrzegać kilku zasad.
Najważniejszy jest sposób instalacji – ten zawsze powinien być zgodny z kierunkiem przepływającego medium. Prawidłowe osadzenie gwarantuje strzałka umieszczona na korpusie zaworu. Bardzo ważne jest też, aby uszczelnienie na rurze nie ograniczało jednocześnie prześwitu. Dobrze jest też zadbać o włożenie do środka specjalnej siatki, która będzie samoczynnie wyłapywać większe zabrudzenia – szczególnie w przypadku wody przechodzącej przez pompy hydroforowe.
Taka praktyka znacznie ułatwi też korzystanie z samej pompy hydroforowej i sprawi, że jej konserwacja będzie rzadsza i mniej wymagająca. Dodatkowa siatka filtrująca sprawi też, że zbiornik hydroforowy będzie wymagał mniejszej częstotliwości czyszczenia. Jeśli jednak chcesz się dowiedzieć więcej na temat metod konserwacji zbiornika, odsyłamy Cię do innego artykułu: Jak wyczyścić zbiornik hydroforowy?
Podsumowanie
Zawory zwrotne to niezbędne elementy instalacji oraz systemów, których zasada działania opiera się na tłoczeniu medium pod wpływem ciśnienia. Ten niewielki element jest odpowiedzialny za regulowanie przepływu medium, np. wody albo powietrza, zabezpieczając przed uszkodzeniem pompy oraz przed ich powrotem. W zależności od konstrukcji oraz sposobu działania można wyróżnić cztery typy zaworów zwrotnych. Montuje się je zazwyczaj bezpośrednio za pompą, przestrzegając przy tym kilku zasad. Najczęściej stosowane są w instalacjach grzewczych, wodnych oraz w urządzeniach ogrodowych, np. pompach hydroforowych.