Jak działa ręczna pompa do wody?

Jak działają różne rodzaje ręcznych pompy do wody?

Od wieków ludzie korzystają z ręcznych pomp do wody, aby dostarczyć ten niezbędny zasób do swoich domów i gospodarstw. Te przystępne urządzenia pozwalają na pobranie wody ze studni lub innego źródła za pomocą siły ludzkich mięśni. Można je podzielić na dwa główne typy: abisynki i skrzydełkowe.

Abisynka — prosta pompa tłokowa do wody

Abisynka przeznaczona jest do pobierania wody ze studni o niewielkiej głębokości, sięgającej maksymalnie 8 metrów. Jej konstrukcja składa się z kilku elementów, m.in. dźwigni, tłoku, cylindra, zaworów oraz wylewki, którą woda jest wyprowadzana na zewnątrz.

Jak działa ręczna pompa do wody typu abisynka? Podstawowa zasada opiera się na prostym mechanizmie ssąco-tłoczącym. Podczas obsługi użytkownik porusza rączką, która jest połączona z dźwignią. Gdy tłok jest unoszony, powstaje podciśnienie w cylindrze, co powoduje, że woda zasysana jest do wnętrza przez dolny zawór. Następnie, gdy tłok jest pchany w dół, woda jest wypychana z cylindra i wypływa przez wylewkę.

Cały mechanizm jest zamocowany na siedlisku pompy, aby zapewnić stabilność i uniemożliwić przesuwanie się urządzenia podczas jego obsługi. Dzięki temu użytkownik może bez przeszkód wprawiać w ruch rączkę, kontrolując tym samym ruch tłoka i intensywność wypływu wody z pompy.

Wirnikowa pompa motylkowa

Pompa ręczna skrzydełkowa to rodzaj pompy wyporowej, która cechuje się zwartą konstrukcją. Jej budowa i funkcjonowanie jest nieco bardziej skomplikowane niż klasycznej abisynki, ale pozwala na uzyskanie wydajności rzędu 60-65 l/min przy niewielkich gabarytach. Co więcej, wytworzone ciśnienie umożliwia przesyłanie wody rurami na dalsze odległości.

Zasada działania pompy motylkowej opiera się na wykorzystaniu ruchu tłoka, poruszanego za pomocą dźwigni obsługiwanej ręcznie przez użytkownika. Podczas zmiany położenia tłoka, dwa zawory ssawne i dwa zawory tłoczne otwierają się i zamykają, powodując naprzemienne zwiększanie i zmniejszanie objętości komór ssawnych. Umożliwia to zassanie cieczy do wnętrza pompy oraz wypychanie jej bezpośrednio z komory tłocznej do rurociągu.

Ręczne pompy cechuje niska cena oraz łatwy montaż, dzięki czemu mogą być instalowane bez angażowania fachowców. Jednak mają tę wadę, że nie są odporne na niskie temperatury. W związku z tym w sezonie zimowym konieczny jest ich demontaż i odpowiednie zabezpieczenie przed mrozem. 

Jak dobrać odpowiednią pompę ręczną do wody?

Wybór odpowiedniej pompy ręcznej do wody, czy to abisynki, czy pompy motylkowej, zależy od wielu czynników. Wśród nich można wymienić:

• Głębokość ujęcia – im większa głębokość, z której ma być pompowana woda, tym większy cylinder i dłuższy ruch tłoka powinna mieć pompa.
• Źródło wody – każde źródło ma swoje własne wymagania dotyczące głębokości, ciśnienia i przepływu wody. Inna pompa potrzebna jest do studni, a inna do płytkich zbiorników czy stawów. Niektóre modele radzą sobie z wodą zawierającą drobne zanieczyszczenia.
• Wydajność – klasyczne abisynki mogą pompować do 28 l/min, z kolei pompy motylkowe aż do 65 l/min.
• Dostępna siła robocza – przy wyborze pompy należy wziąć pod uwagę, kto będzie nią pompował i jaką siłą dysponuje. Abisynki z reguły są łatwiejsze w obsłudze i wymagają niewielkiej siły działania. Modele motylkowe potrzebują sporej siły mięśni, jednak ruch wahadłowy używany do napędzania pompy skrzydełkowej ułatwia zainstalowana ergonomiczna rączka.
• Przeznaczenie pompy – jeśli woda ze studni będzie służyć tylko do podlewania z wiadra lub konewki, wystarczy klasyczna pompa abisynka, jeśli jednak zapotrzebowanie jest większe, warto zainwestować w bardziej wydajną pompę skrzydełkową. 

Czy warto wybrać pompę typu abisynka? Tak, to dobra opcja do płytkich studni, gdy liczy się przede wszystkim niska cena i prosta obsługa. Natomiast pompa motylkowa lepiej sprawdzi się w głębszych studniach, gdy potrzebna jest większa wydajność. Więcej przydatnych informacji znajdziesz w artykule: Jak wybrać pompę do studni abisynki?

Współczesne zastosowania ręcznych pomp do wody

Decyzja o tym, czy warto kupić pompę ręczną, powinna zależeć od Twoich indywidualnych potrzeb. Nawet dzisiaj są one nadal szeroko stosowane na obszarach wiejskich i wszędzie tam, gdzie nie ma dostępu do sieci wodociągowej, a także:

• na działkach rekreacyjnych i przy niewielkich gospodarstwach agroturystycznych,
• w miejsca bez dostępu do sieci elektrycznej,
• w sytuacjach kryzysowych, gdy infrastruktura wodociągowa ulegnie zniszczeniu.

Zrozumienie, jak działa ręczna pompa do wody, pomaga docenić prostotę i skuteczność tego starożytnego wynalazku. Pomimo postępu technologicznego, urządzenia te pozostają niezastąpione, wspierając ludzi w zapewnianiu dostępu do czystej wody, nawet w najtrudniejszych warunkach.